- Vi ste ovde:
-
Home
-
Press
- Društvo
Društvo
- Detalji
Mladić iz Užica je spojio nauku i umetnost, pa postao svetski priznat MAJSTOR ZA DINOSAURUSE
Najznačajnije svetsko priznanje u oblasti rekonstruisanja fosilnih kičmenjaka zove se „Lazendorf – National Geographic PaleoArt Prize“, a njegov nosilac za ovu godinu, u kategoriji za najbolju skulpturu, je Srbin - Boban Filipović iz Užica.
Diplomirani je paleontolog, a bavi se paleoartom, spojem nauke i umetnosti čiji je naš jedini reprezent i čije kreacije moraju strogo da se drže naučnih činjenica.
Boban Filipović jedini Srbin koji paleoartom spaja nauku i umetnost
Njegova umešnost da na osnovu fosilnih ostataka načini rekonstrukciju kičmenjaka pročula se i po poznatim svetskim prirodnjačkim muzejima u čijim postavkama se nalaze neke od njegovih 50-ak rekonstrukcija, koje je uradio u poslednjih 15 godina koliko se ozbiljno bavi paleoartom.
- Nagradu, koju dodeljuje Drušvo za paleontologiju kičmenjaka, dobio sam za trodimenzionalnu rekonstrukciju – skulpturu neobičnog, malog, pernatog dinosaurusa iz familije Alvarezsauridae, čiji ostaci potiču iz geološke formacije Hell Creek, koja je taložena u Sevenoj Americi pre 66 miliona godina. Ova geološka formacija je poznata po tome što iz nje potiču Tyrannosaurus rex i Triceratops. Model je rađen za Muzejski centar Dikinson u Severnoj Dakoti, u saradnji sa dr Denverom Faulerom koji radi na opisu ove vrste - za "Blic" priča Boban Filipović.
Trodimenzionalna skulptura za koju je Filipović dobio vrednu nagradu
Njegovi radovi kojima dočarava živi svet daleke prošlosti nalaze se u muzejima u Denveru, Dikinsonu, Ministeru, Hanoveru, Firenci, Trentu. Desetak rekonstrukcija je deo putujućih izložbi u organizaciji firme “GeoModel di Mauro Scaggiante” iz Italije, a nekoliko ih je objavljeno u stručnim i naučno – popularnim knjigama i udžbenicima.
Prestižno prizanje u oblasti rekonstrukcije kičmenjaka dobio Užičanin Boban Filipović
- Paleoart je spoj nauke i umetnosti, gde nauka kroz umetnost komunicira sa publikom izvan naučnih krugova, najbolji način da se saznanja o izgledu, načinu života i ponašanju davno nestalih organizama i ekosistema prikažu publici. Ovo je autorski pokušaj da se prikaže kompletno naučno znanje, poznato do tog trenutka, o nekom fosilnom organizmu ili ekosistemu iz prošlosti kroz neku od vizuelnih umetnosti – skulptura, crtež, slika, kompjuterska grafika, animacija. Umetnička sloboda je u ovom slučaju strogo zabranjena, a dopuštena je samo onde gde nedostaju podaci i to pod uslovom da se ni u najmanjoj meri ne kosi sa naučnim saznanjima i da postoji smisleno obrazloženje za njenu primenu - pojašnjava Filipović.
Od detinjstva je, kaže, fasciniran dinosaurusima, uopšte davno izumrlim bićima koja su hodala Zemljom. Otuda ga je privukla paleontologija.
Opsednutost dinosaurusima ga povukla ka paleontologiji i paleoartu
- Do 2010. sam radio samo za potrebe sopstvenih interesovanja, a onda su počele prve porudžbine za muzeje iz inostranstva. Od 2013. imam status samostalnog umetnika ULUPUDS-a iz oblasti likovnih primenjenih umetnosti i dizajna struke: naučna skulptura - kaže nam Boban, samouki umetnik.
Užičanin svojim kreacijama dočarava bića koja su davno hodala zemljom
Kako se izrađuje rekonstrukcija?
Počinje se od fosilnih ostataka koji su u retkim slučajevima kompletni skeleti, a izuzetno retko mogu sadržati i ostatke mekih tkiva poput kože, krljušti, perja, krzna, unutrašnjih organa, ostataka hrane u želucu, a postoje i nalazi sačuvanih melanozoma, pa se mogu znati čak i boje u tim slučajevima.
Jedan od Filipovićevih radova koji krase poznate prirodnjačke muzeje
- Najčešće su u pitanju nekompletni skeleti koji moraju najpre da se virtuelno rekonstruišu dodavanjem elemenata koji nedostaju na osnovu ostataka drugih primeraka iste vrste, ili po uzoru na najsrodniju poznatu drugu vrstu. Za izradu skulpture se koriste razni materijali, a završnica se radi od masa za vajanje u kojima se izvode najfiniji detalji. Na kraju se radi tekstura kože ili krzna i bojenje posle koga se, ako je potrebno dodaje veštačko ili pravo krzno, ili perje - navodi umetnik.
Paleoart: Od skeleta do rekonstrukcije
Nekoliko tema Boban Filipović želi da obradi kroz paleoart, a najviše jednu koja bi rezultirala izložbom u vidu diorame sa realističnim modelima u prirodnoj veličini, a koja bi posetioce upoznala sa životom iz doba krede sa prostora današnje pustinje Gobi.
Umetničke slobode u izradi rekonstrukcija uslovljene naučnim saznanjima
Izvor:blic.rs/Vladimir Lojanica
Foto: privatna arhiva / RAS Srbija
- Detalji
UŽICE BEZ BARIJERA
OMOGUĆITI LJUDIMA U KOLICIMA KRETANJE BEZ OGRANIČENJA
Sugrađani koji koriste neko pomagalo kako bi se kretali svakodnevno imaju velike probleme i prepreke. Postoje stvari koje se mogu rešiti, ali uz veća ulaganja i puno finansijskih sredstava, ali, postoje i oni problemi za koje su potrebna minimalna davanja. Kod ovih drugih, potrebno je samo više razumevanja, prethodnog planiranja i organizovanog delovanja.
Osobe sa invaliditetom kada krenu u neku zdravstvenu ustanovu i to gradskim prevozom, imaju ozbiljne teškoće. Problem u prevozu do Bolnice u Krčagovu je evidentan za ove ljude, a stvar je rešiva uvođenjem niskopodnih autobusa na ovoj autobuskoj liniji. Linija od Dubokog Potoka do Sevojna je vrlo frekventna, ima dosta putnika i uvođenje ovakvih autobusa, bar u nekim tačno određenim terminima, umnogome bi rešilo ovaj problem jer bi ljudi mogli da se organizuju i prilagode svoje vreme sa zadatim terminima. A sve to bi moglo da se razreši bez dinara ulaganja jer je neophodno da Grad, kada raspisuje tender za prevoznika, u tehničkoj dokumentaciji, postavi jasne uslove da se na ovoj jednoj liniji kreću niskopodni autobusi.
Veliki broj ljudi koji koriste kolica tvrde da je, i pored brojnih pokušaja da im se pomognu u kretanju užičkim ulicama, veći deo grada, naročito van užeg gradskog jezgra, nedostupan. Oni navode da je istina da u centru grada ima mnogo ulica koje jesu davno rađene, u doba kada se o njihovom kretanju i njima nije mnogo mislilo, ali sada, posle njihovog renoviranja, izrađuju se prilazne rampe. I to je za pohvalu. Ali problem nastaje kada se krene ka periferiji i drugim delovima grada. Tu su problemi prisutniji i oni su ti koji zadaju muke ljudima u kolicima.
Velika većina ustanova, naročito javnih, postavila je ili izgradila rampe tako da osobe sa invaliditetom bez problema mogu posetiti predstave užičkog Narodnog pozorišta koje je puno mislilo na njih i prilagodilo im prilaz i nesmetan ulaz u pozorišnu salu. Isti je slučaj sa Bibliotekom, zgradom gradskih uprava koja je za njih otvorila novi ulaz, prilagođen njima i njihovim potrebama. Ipak, primetno je da je uobičajeno da je to uređeno samo za ulazak do prizemlja, dok su viši spratovi i dalje nepristupačni. Tako, Dom zdravlja funkcioniše samo preko lifta što zna da bude opterećujuće sobzirom na gužvu i veliki broj pacijenata.
Ovaj tekst deo je projekta „ UŽICE BEZ BARIJERA“ koji sufinansira grad Užice. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
- Detalji
ZLATIBORSKI HORIZONTI
PLAN TRŽNI CENTAR
Cilj izrade izmena i dopuna Plana je preispitivanje planiranih rešenja iz Plana detaljne regulacije za Tržni centar u okvirima zadatim projektnim zadatkom.
Površina obuhvaćena planom iznosi oko 3,07 ha. U planskom području zemljište je prema režimu korišćenja podeljeno na građevinsko zemljište javnih namena i građevinsko zemljište ostalih namena.
Građevinskom zemljištu javnih namena pripadaju javne saobraćajne površine, javne zelene površine, Kraljev trg i parcele za komunalnu infrastrukturu.
Građevinsko zemljište ostalih namena obuhvata stanovanje, centre, turizam i poslovanje.
Kod parkiranja potrebno je obezbediti minimalno propisani broj parking mesta prema normativima za određenu namenu objekta izgradnjom parking mesta u okviru objekta
ili u granicama građevinske parcele. Ukoliko nije moguće obezbediti propisani
broj parking mesta u okviru sopstvene parcele, predviđeno je učestvovati u
izgradnji javnih garaža i parking prostora u skladu sa opštinskom odlukom koja
reguliše ovu oblast.
Dozvoljeno je građenje u svakoj Planom predviđenoj građevinskoj zoni. Svi potrebni urbanistički parametri za svaku lokaciju ili njene delove, kroz definisanje planskog okvira, dati su do maksimalnih vrednosti. Maksimalne vrednosti se ne mogu prekoračiti, a odstupanje je moguće samo na niže vrednosti.
Dozvoljena je izgradnja građevina za delatnosti iz oblasti turizma, trgovine, poslovanja, ugostiteljstva, zanatstva, kulture kao i smeštajnih stambenih kapaciteta i drugih komercijalnih delatnosti koji ne ometaju opšti razvoj područja i njegovih korisnika.
Kada je reč o regulaciji građevine prema javnom i otvorenom prostoru data građevina može biti postavljena sa povlačenjem u odnosu na uličnu regulacionu liniju ali se po pravilu građevinska i regulaciona linija poklapaju, ispusti (balkoni, terase, erkeri i sl.) na spratovima pojedinih građevina mogu se prepustiti u odnosu na datu građevinsku liniju na nivou prizemne etaže samo u određenim slučajevima.
Opšta pravila za primenu arhitektonskih oblika i organizacije prostora obrađuju slojevit pristup i to obrazovanje skladne, ali prepoznatljive siluete na mikro i makro nivou, usklađivanje delova u celinu i komponovanje arhitektonskih detalja i celine.
Arhitekturom objekata treba težiti stvaranju savremenog arhitektonskog i likovnog izraza karakterističnog za područje Zlatibora. Oblikovanje planiranih objekata mora biti usklađeno sa kontekstom u kome objekat nastaje, predviđenom namenom i osnovnim principima razvoja. Neka od polazišta koja se u procesu izgradnje neizostavno moraju primeniti svakako jesu i ambijentalno uklapanje u urbano okruženje, poštovanje i zaštita postojećih likovnih i urbanih vrednosti mikroambijenata, te prepoznavanje važnosti uloge objekta u gradskom tkivu u zavisnosti od namene i pozicije. Računa se mora voditi i na racionalno planiranje izgrađenih prostora kroz odnos izgrađeno-neizgrađeno, poštovanje izvornog arhitektonskog stila u slučajevima izvođenja naknadnih radova na objektima, a ukoliko se radi o objektima izrazitih arhitektonskih vrednosti, na korišćenje arhitektonski atraktivnih i upečatljivih formi i oblika za objekte koji svojom pozicijom i namenom predstavljaju potencijalno nove simbole u okruženju.
Ovaj tekst deo je projekta „ zlatiborski horizonti“ koji sufinansira opština Čajetina. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
- Detalji
ZLATIBORSKI HORIZONTI
PLAN DETALjNE REGULACIJE GONDOLA
Zlatibor je turistički centar od velikog regionalnog i državnog značaja, poznat kao zimovalište i letovalište, kao i klimatsko lečilište. Nalazi se u regionu zapadne Srbije, u Zlatiborskom okrugu, i obuhvata delove teritorija opština Čajetina i Nova Varoš i grada Užice.
Područje opštine Čajetina obuhvata 20 katastarskih opština. Područje obuhvaćeno Planom detaljne regulacije za izgradnju gondole na zahvata tri katastarske opštine, Čajetina, Jablanica i Dobroselica, koje pripadaju teritoriji opštine Čajetina.
U okviru definisanih granica Plana detaljne regulacije, ukupne površine oko 31.72 ha, planira se izgradnja panoramske žičare Gondola, čija trasa vodi od centra Zlatibora do vrha Tornik, sa međustanicom u blizini Ribničkog jezera. Planom je obuhvaćen koridor dužine oko 9km i širine oko 30m, sa proširenjima oko početne stanice u centru Zlatibora, međustanice u blizini Ribničkog jezera i krajnje stanice na vrhu Tornik.
Zlatibor je poslednjih godina veoma atraktivna turistička destinacija, jer pruža uslove za odmor i rekreaciju kroz razne vidove rekreativnog, sportskog, lovnog, zdravstvenog, i kongresnog turizma. Turistička ponuda Zlatibora se konstantno upotpunjuje brojnim i raznovrsnim sadržajima.
U cilju podsticanja maksimalnog produženja turističke sezone i povećanja stepena iskorišćenosti kapaciteta turističke ponude ovog područja, pored zimskog turizma, potrebno je potencirati i razvoj letnjeg turizma, u skladu sa postojećim mogućnostima i predispozicijama.
Značaj objekta Gondole za Zlatibor je veliki sa aspekta razvoja turističke ponude, jer će povezivati centar Zlatibora (turistički centar) sa Tornikom (skijališnim centrom) i uspostaviće vezu sa Ribničkim jezerom. Povezivanje ovih delova Zlatibora, otvara mogućnosti boljeg funkcionisanja prevoza turista, kako zimi tako i leti, pružajući dodatne mogućnosti panoramskog razgledanja planine. Za 25 minuta vožnje gondolom stizaće se od turističkog središta Zlatibora do Tornika. Predviđena međustanica u blizini Ribničkog jezera doprinosi oživljavanju turističkog odredišta Ribnice i aktiviranju područja za boravak ljudi u prirodi. Izgradnja panoramske žičare tipa gondole je ekološki prihvatljiv vid prevoza i, osim povezivanja ovih atraktivnih delova Zlatibora, uticaće i na to da se ovom vrstom prevoza upotpuni trenutna ponuda prevoza turista i skijaša u zimskim mesecima. Takođe, uticaće i na stvaranje novih atraktivnih prostora za razvoj ugostiteljstva i trgovine u zonama budućih stanica.
Izradom Plana detaljne regulacije definisaće se, pre svega, obuhvat planskog područja, koji, osim parcela na kojima se planira izgradnja i postavljanje uređaja, vodova i postrojenja gondole, obuhvata i određen broj susednih parcela, zatim idejno rešenje trase, sa pozicijama stanica i međustanice. Tu je i infrastrukturno opremanje definisanog planskog područja, kao i odnos trase gondole sa namenama preko kojih prelazi, sa susednim namenama i infrastrukturnim sistemima.
Ovaj tekst deo je projekta „ zlatiborski horizonti“ koji sufinansira opština Čajetina. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
